جعبه ارت یا ارت باکس، جعبهای است که جهت دسترسی آسان به چاه ارت و مجموعه شبکه ارت به کار گرفته میشود. تستر مقاومت زمین یا ارت باکس یک ابزار اندازهگیری مقاومت الکتریکی است که به زمین وارد میشود و معمولاً از جنس ورق گالوانیزه در ابعاد ۱۵×۲۵ ساخته میشود. نصب تابلوها یا جعبههای ارت باکس بر روی دیوار به گونهای است که باید در ارتفاع استاندارد 1/5 متری از کف نصب شوند.
عملکر جعبه ارت
سیم ارت در جعبه ارت از یک سمت به صفحه مسی جوش میخورد و از سمت دیگر به شینه ارت درون جعبه ارت متصل میشود. هنگامی که ولتاژ اضافی در جریان سیستمهای الکتریکی تولید میشود به دلیل آنکه سیم ارت به جعبه ارت وصل است این بار اضافی در ابتدا به تست ارت باکس رسیده و به وسیله سیم مسی به زمین منتقل و دفع میشود.
انواع تابلو ارت باکس یا جعبه ارت
- ارت باکس روکار دفنی (حوضچه تست ارت)
- ارت باکس روکار دیواری
۱- ارت باکس رو کار دفنی یا حوضچه تست ارت: یک جعبه دفنی در چاه ارت جهت دسترسی راحتتر به چاه ارت یا شبکه ارت است که جهت تست و اندازهگیری مقاومت جریان الکتریکی در زمین به کار میرود. ابعاد حوضچه تست ارت ۲۵×۳۵ سانتیمتر است و معمولاً آن را از جنس پلی اتیلن یا ورق گالوانیزه میسازند اما نوع بتنی آن نیز وجود دارد. حوضچههای تست ارت همچنین دارای ترمینال ارت نیز هستند، از این حوضچهها جهت دسترسی راحت به سیستم و لوله شارژ در محل چاه ارت استفاده میکنند.
۲- ارت باکس روکار دیواری: ارت باکس روکار دیواری نوع دیگری از جعبه تست چاه ارت است که در وزن تقریبی۶۳۶/۰ کیلوگرم و در رنگ رایج زرد تولید میشود. ابعاد تقریبی ارت باکس روکار دیواری که به صورت روکار و روی دیوار و به فاصله 1/5 متری از سطح نصب میشود ۱۵×۲۵ سانتیمتر و ارتفاع ۱۱ سانتیمتری است. ارت باکس دیواری یا تست باکس که به نام جعبه تست ارت نیز شناخته میشود را به رنگ زرد کورهای میسازند و جنس آن به گونهای است که در برابر خوردگی و پوسیدگی مقاومت بسیار بالایی دارد. آرت باکس دیواری در ابعاد ۲۰×۲۵ سانتی متری، ۳۰×۳۰ سانتی متری و۲۰×۲۰ سانتی متری تولید و به بازار عرضه میشود.
کاربرد رایج جعبه تست ارت یا ارت باکس دیواری
از ارتباط دیواری یا تست باکس جهت تست مقاومت و پیوستگی زمین، گرفتن انشعاب، جداسازی سیستم ارت، نصب کانتر صاعقه گیر و همچنین سرویسهای تعمیرات دورهای استفاده میکنند.
اجزای ارت باکس
- شاسی
- شین ارت
- مقره اتکایی
- قفل چرخشی
مزایای استفاده از جعبه ارت
- محافظت از مجموعه ساختمانهای مسکونی، تجاری و… از بار اضافی وارده بر آنها
- جلوگیری از بروز آتش سوزی ناشی از صاعقه و ایجاد خسارت
- جلوگیری از بروز نوسان
- استفاده از زمین به عنوان سریعترین رسانای الکتریکی در تخلیه بار الکتریکی
- وظیفه یکسان نگه داشتن بار و ولتاژ دستگاه
نحوه تست باکس جعبه ارت
به طور کلی تست چاه ارت در باکسهای جعبه ارت به ۲ روش انجام میشود:
- توسط دستگاه ارت سنج: در این حالت ۲ عدد سوند در فاصله مساوی ۵ تا ۱۰ متری در یک راستا از چاه در زمین قرار میدهند و سپس ۳ عدد پراپ را به ترتیب به سیم ارت و سوند اول و سوند دوم وصل میکنند و چاه ارت را تست میکنند.
- تست به وسیله ترانسفورماتور: در این روش یک عدد ولت متر و آمپرمتر استفاده میشود؛ مانند حالت قبل سوندها را در زمین و به فاصله یکسان از هم در یک راستا قرار میدهند سپس آمپرمتر را با ترانس سری وصل نموده و سر آزاد ترانس را به سیم ارت چاه وصل میکنند، سپس سر اولیه ترانس ایزوله را به برق ۲۲۰ ولت وصل کرده و مقدار ولت را یادداشت میکنند و مقدار نوشته شده را بر مقدار عدد آمپرمتر تقسیم میکنند. مقدار حاصل شده مقاومت چاه ارت محسوب میشود.