سازندگان کابلهای مقاوم در برابر آتش و حرارت جهت ایمن سازی منبع تغذیه در مواقع اضطراری کابلهای نسوز یا کابل ضد حریق را طراحی کردهاند. مهمترین کاربرد کابلهای ضد حریق یا مقاوم در برابر آتش زمانی است که آتش سوزی رخ میدهد. برای جلوگیری از خرابیهای عمده برقی، نیروگاهها از کابلهای نسوز (ضدحریق) استفاده میکنند.
اگر ساختمانی دچار حادثه ناشی از آتش سوزی شود، کابلهای ضد حریق این امکان را برای سیستمهای اضطراری فراهم میکنند و ایمنی همه آنها را تضمین میکنند.
کاربرد کابل ضد حریق
کابلهای مقاوم در برابر حریق برای تامین انرژی سیستمهای اضطراری مانند: اعلام حریق، سیستمهای روشنایی اضطراری، سیستمهای تشخیص حریق و سیستم هشدار صوتی استفاده میشوند.
ساختار کابل ضد حریق
اکثر سازندگان، کابلهای مقاوم در برابر آتش را با نوار میکای غیرقابل اشتعال میسازند که دور سیمهای مسی پیچیده شده است تا از آتش محافظت کنند. به طور معمول کابلهای معمولی هنگام آتش سوزی از خود دود زیادی منتشر میکنند که تا حد زیادی مانع از تلاشهای اضطراری آتشنشانان برای اطفای حریق میشود اما با کابلهای ضد حریق دیگر لازم نیست نگران این موضوع باشید.
کابلهای نسوز کابلهای معمولی بدون هالوژن و بدون خط هستند به این معنا که دودی از خود ساطع نمیکنند که تلاشهای اضطراری را دچار محدودیت کند.
عملکرد کابلهای مقاوم در برابر آتش یا کابل ضد حریق
عملکرد اصلی کابلهای ضد حریق تامین برق در مواقع اضطراری مانند آتش سوزی است یک کابل جامد مقاوم در برابر حریق در صورت آتش سوزی بلافاصله قطع نمیشود در عوض این کابلها همچنان برق را برای حرکت در مدار فراهم میکنند. این نیروی برق به سمت سیستمهای اضطراری مانند آسانسور، پمپ آتش نشانی، تجهیزات کنترل دود و سیستمهای اعلام حریق هدایت میشود.
بیشتر پروتکلهای ایمنی مستلزم این هستند که مدارهای اضطراری به مدت ۲ ساعت در هنگام اضطرار فعال بمانند. کابلهای مقاوم در برابر آتش باید ۲ ساعت کار کنند تا:
- مردم و ساکنین مجتمعهای مسکونی یا تجاری بتوانند ساختمان را تخلیه کنند.
- آتشنشانان از تجهیزات خود برای خاموش کردن آتش استفاده کنند.
- در مواقع اضطراری به طور موثرتری ارتباط برقرار باشد.
یک کابل ضد حریق یا مقاوم در برابر حرارت باید زمان کافی برای انجام این مراحل را در اختیار داشته باشد. اگر کابل ضد حریقی نتواند این بازه زمانی را فراهم کند باید جایگزین بهتری برای آن در نظر گرفت.
اجزای کابلهای ضد حریق
۶ جزء اصلی در کابلهای ضد حریق وجود دارد که شامل موارد زیر است:
۱- هادی: هادی در اکثر کابلهای دارای تجهیزات ضد آتش کابل نسوز از مس ساده آنیل شده تشکیل شده است که رسانایی بالایی را فراهم میکند. این هادی جزء اصلی کابل ضد حریق است که برق را از کابلهای دارای درجه ضد حریق تامین میکند. مس دارای نقطه ذوب ۱۰۸۳ درجه سانتیگراد است که آن را به یک هادی کابل خوب و مقاوم در برابر آتش تبدیل میکند.
۲- وجود یک مانع یا پوشش ضد گرما (حرارت): درست در زیر هادی یک پوشش یا مانع گرما است این مانع شبیه یک حلقه است و سازندگان این جزء، استوانهای را در اطراف هادی قرار میدهند. سد حرارتی اولین خط دفاعی در کابلهای دارای درجه ضد حریق هستند و معمولاً از نوار نگهدارنده در دمای بالا ساخته میشوند.
۳- عایق: عایق خط دفاعی بعدی پس از پوشش ضد حرارت است. این عایق از جنس پلی اتیلن متقاطع مقاوم در برابر آتش در کابلهای ضد حریق است که از کابل در برابر آتش محافظت میکند و آن را برای مدت طولانی قابل استفاده میسازد.
۴- غلاف داخلی: غلاف داخلی برای کاهش انتشار دود در هنگام حریق مهم است. در کابلهای ضد حریق غلاف داخلی از یک ترکیب هالوژن صفر و دود کم برای انتشار گاز کم یا بدون گاز ساخته شده است.
۵- زره: در یک کابل ضد حریق جزء زره با فولاد گالوانیزه ایجاد میشود.
۶- غلاف بیرونی: مانند غلاف داخلی، غلاف بیرونی کابل ضد حریق نیز حاوی ترکیبی از هالوژن با خاصیت ضد دود است.
طبقهبندی کابلهای ضد حریق
۱- کابل ضد حریق کلاس A: کابلهای ضد حریق کلاس A، کابلهایی با کارایی بسیار بالا هستند که در موقعیتهای آتشسوزی عملکرد فوق العاده بالایی دارند. این کابلها میتوانند دمای بین ۹۵۰ تا ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد را به خوبی تحمل کنند. کابلهای ضد حریق کلاس A تا ۹۰ دقیقه پس از حریق میتوانند تمام آسیبهای ناشی از سوختن را تحمل کنند و خطر سوراخ شدن کابل وجود ندارد. این بازه زمانی به افراد فضای زیادی برای انجام اقدامات اضطراری لازم را میدهد به همین دلیل است که اگر میخواهید منبع تغذیه اضطراری خود را برای مدت طولانیتری حفظ کنید باید از کابلهای ضد حریق کلاس A استفاده کنید.
۲- کابل ضد حریق کلاس B: کابلهای ضد حریق کلاس B در مقایسه با کابلهای ضد حریق کلاس A عملکرد کمتری دارند با این حال آنها هم محافظت کافی از منبع تغذیه را فراهم میکنند تا سیستمهای اضطراری در صورت بروز آتش سوزی فعال بمانند. بازه تحمل حرارت کابلهای ضد حریق کلاس B دمای بین ۷۵۰ تا ۸۰۰ درجه سانتیگراد است حتی اگر این کاهش جزئی مقاومت در برابر حرارت از کابلهای ضد حریق کلاس A در کابلهای ضد حریق کلاس B دیده شود، همچنان نیز زمان کافی برای انجام اقدامات اضطراری و حفاظت کافی از سیستم برق رسانی کابل وجود دارد.
درست مانند کابلهای نسوز کلاس A، کابلهای ضد حریق کلاس B نیز تا ۹۰ دقیقه از سوختن و آسیب دیدن جلوگیری میکنند. البته برخی از برق کارها مشکلاتی را در رابطه با لایه نسوز در کابلها گزارش کردهاند.
بهترین ماده برای تهیه کابل ضد حریق
اگر به دنبال بهترین نوع مواد کابلی مقاوم در برابر آتش سوزی هستید؛ باید کابلهای ضد حریق با عایق معدنی را انتخاب کنید، زیرا این ماده بسیار بهتر از کابلهای ضد حریق ساخته شده از هسته مسی، غلاف مسی و عایق اکسید منیزیم عمل میکند.
برای به دست آوردن طولانیترین و با دوامترین طول عمر کابل ضد حریق کابلهای با عایق معدنی MI را انتخاب کنید. این ماده بهترین ویژگیهای ضد حریق را ارائه میکند که مقاومت بسیار بالایی در برابر آتش دارد. این کابلها در دمای ۲۵۰ درجه سانتیگراد کار میکنند.
انواع کابل ضد حریق
در اینجا دو نوع کابل اصلی نسوز (ضد حریق) وجود دارد. کابل MI و کابل MC:
۱- کابل ضد حریق با عایق معدنی MI: کابلهای ضد حریق MI از بهترین مواد ضد حریق و نسوز ساخته شدهاند. تولید کنندگان، این کابلها را با طراحی تک یا چند رسانا تولید میکنند. این کابلها جزء قابل اعتمادترین کابلها و گزینه عالی برای سیم کشی ضد حریق و نسوز هستند که از مس جامد و اکسید منیزیم ساخته میشوند. از آنجایی که مس درجه ذوب بالایی دارد، بهترین جزء برای کابلهای ضد حریق است. اگر در نیروگاه کار میکنید که خطر انفجار و بلایای بزرگ آتش سوزی دارد باید برای عملکرد و امنیت بهتر از کابلهای ضد حریق MI استفاده کنید که ضد انفجار است و مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد. کابلهایی دارای درجه آتشسوزی MI مقاومت در برابر تشعشع بالایی دارند، بنابراین هیچ گاز مضری ناشی از سوختن کابل از آنها ایجاد نمیشود.
از دیگر مزایای کابلهای ضد حریق MI استحکام مکانیکی بالا، وزن سبک، اندازه کوچک، دوام طولانی مدت و قابلیت سوختن بدون دود است. کابلهای ضد حریق MI همچنین دارای یک پوشش فلزی هستند که از سیمها در برابر اثرات مخرب اکسیداسیون محافظت میکنند، این ویژگی برای مکانهای مرطوب یا استفاده از مواد شیمیایی (که خوردگی ایجاد میکنند) بسیار مهم است.
ایمنی کابلهای ضد حریق MI بسیار بالا است در عین حال اما، قیمت بالایی دارند که ممکن است برای تامین کنندگان و مصرف کنندگان این کابلها (که بودجهشان کم است) مطلوبیت کمتری داشته باشد.
۲- کابل ضد حریق با روکش فلزی MC: کابلهای ضد حریق با روکش فلزی MC یکی دیگر از انواع رایج کابلهای آتش نشانی است. ۳ اندازه کابل برای کابلmc عایق شده توسط آلومینیوم وجود دارد. کابلMC با گیج ۱۰، ۱۲ و ۱۴.
کابلهای MC مزایای متعددی در مقایسه با کابلهای MI دارند. این کابلها بسیار ایمنتر، راحتتر و ارزانتر هستند و هزینههای نصب کابل MC در مقایسه با MI زیاد نیست. کابل های ضد حریق MC نصب آسانتری دارند و یکی دیگر از مزایای عالی کابلهای MC امتیاز آتش ۲ ساعته آنها است، به این معنا که در صورت وقوع آتش سوزی یک زمان ۲ ساعته کافی برای اجرای روشهای ایمنی در اختیار دارید.
بهترین کابل ضد حریق در بازار
از آنجایی که انواع مختلفی از کابلهای مقاوم در برابر آتش در بازار وجود دارند تشخیص اینکه کدام کابل بهترین است دشوار است. در اینجا ما لیستی از سه مدل کابل رتبه برتر که در بازار وجود دارد را برای شما نام میبریم.
۱- کابل Firesafe ضد حریق SWA
کابل SWA یکی از بهترین کابلهای با مدار اصلی برق یکپارچه است که در برابر هرگونه آسیب ناشی از آتش سوزی مقاوم است. از کابلهای SWA در مدارس، بیمارستانها، سینماها، فرودگاهها، هتلها، فروشگاههای بزرگ و غیره استفاده میکنند.
۲- کابل آشکارساز
کابلهای ضد حریق آشکارساز یکی دیگر از کابلهای مقاوم در برابر آتش عالی هستند که در ساختمانهای مسکونی کاربرد دارند. این کابل، آشکارساز دود، گرما و مونوکسید کربن در منازل است که عملکرد مناسبی دارد. کابلهای آشکارساز مطابق با مقررات ETCI ساخته میشوند و حاوی رنگهای قهوهای، آبی، سبز/ زرد و سفید هستند.
۳- کابل ضد حریق و نسوز ۲ هستهای+ اتصال به زمین قرمز
این کابل یک حلقه کابل ۱۰۰ متری قوی است که از جمله کابلهای مدرن با منبع تغذیه عالی هنگام وقوع آتش سوزی است. این کابل مقاوم در برابر آتش با طراحی انعطافپذیر و نصب بسیار آسان است.
هنگام خرید کابل ضد حریق باید به چه ویژگیهایی توجه کنیم؟
از آنجایی که کابلهای نسوز مختلفی در بازار وجود دارند، این امر دشوار است که بدانیم کدام کابل از دیگری بهتر است. در اینجا لیستی از ویژگیهای ضروری و لازم کابل ضد حریق آمده است، این مشخصات مقاومت دراز مدت دما را ارزیابی میکند چون شما کابلهایی را میخواهید که در شرایط دمایی بالا به خوبی کار کنند.
بهترین ویژگیهای کابل ضد حریق عبارتند از:
- عایق و غلاف وینیل پلی فلوئورواتیلن با مقاومت دمایی بین ۷۰ تا ۱۰۵ درجه سانتیگراد. برای عایق پلی اتیلنی متقاطع مقاومت دمایی باید ۹۰ درجه باشد.
- مقاومت دما برای عایق و روکش از جنس فلوروپلاستیک باید بین ۲۲۰ تا ۲۶۰ درجه سانتیگراد باشد.
- مقاومت دمایی برای عایق فلوروپلاستیک و روکش پلی وینیل فلوراید مقاوم در برابر حریق نیز دمای بین ۹۰ تا ۱۲۵ درجه ایده آل است.
- برای عایق و روکش ضد حریق کم هالوژن با دود کم، مقاومت دمایی باید ۷۰ درجه سانتیگراد باشد.
- اگر از عایق و روکش بدون هالوژن و کم دود استفاده میکنید، مقاومت دمایی باید بین ۹۰ تا ۱۲۵ درجه سانتیگراد باشد.
این کابلها همچنین باید دمای ایمن نصب نیز داشته باشند که نباید از ۰ درجه سانتیگراد پایینتر باشد و بهترین کابلهای ضد حریق باید دمای حداقلی بین ۶۰ تا ۹۰ درجه سانتیگراد کار کنند و عمر کار در برابر آتش نیز در آنها بیش از ۶۰ دقیقه عملیاتی باشد.